İnsanlığı Helâke Götürenler

Hasan Basrî rh.a. şöyle demiştir: Şu dünyada insanlar beş kısımdır:

• Alimler. Onlar peygamberlerin vârisidir. • Zahitler. Dünya sevgisinden yüz çevirip ibadetle meşgul olanlar, bunlar da insanlara yol gösteren kimselerdir. • Gaziler. Onlar Allah Tealâ’nın yeryüzündeki kılıcıdır. • Dürüst tüccarlar. Onlar Allah’ın yeryüzündeki emini, muhafızıdırlar. • Devlet reisleri. Onlar da halkın gözeticisi ve koruyucusudurlar.

Alimler açgözlü olup sadece mal toplamakla uğraştıkları vakit kime uyulur?

Zahitler insanlardan bir şeyler istedikleri, dünyaya rağbet ettikleri vakit kim yol gösterir, kime tabi olunur?

Gaziler, Allah yolunda cihat edenler riyakâr olduğunda -ki riyakârların ameli kabul olmaz- kim düşmana karşı muzaffer olur?

Tüccarlar hain olduğunda kime güvenilir ve razı olunur?

Devlet adamları zulmettiği vakit halkı kim koruyup gözetir?

Allah’a yemin ederim ki, ancak kendi çıkarları için güzel sözlerle insanları kandıran alimler, dünyaya rağbet eden zahitler, riyakâr gazi ve mücahitler, hain tüccarlar ve zalim hükümdârlar yüzünden insanlar helâk olur.

Ravzu’r-Reyâhîn fî Hikâyeti’s-Sâlihîn